Yoga: oorsprong en filosofie
Yoga is niet gisteren ontdekt: mensen beoefenden deze sport al rond het derde millennium voor onze beschaving. Yoga betekent trouwens “eenheid” in het Sanskriet (de taal van het oude India). Het is echter in de vierde eeuw voor Christus dat Patajali, beschouwd als de vader van yoga, de referentietekst van de sport heeft geschreven: de Yoga Sutra. Hij beschrijft hier de acht kenmerken - die hij met de takken van een boom vergelijkt - die yoga bepalen. Deze kenmerken zijn:
-Yama, geweldloosheid
-Niyama, zelfcontemplatie
-Asana, beheersing van het lichaam
-Pranayama, beheersing van de ademhaling
-Pratyahara, beheersing van de zintuigen
-Dharana, concentratie
-Dhyâna, meditatie
-Samadhi, vrijgave. Dit is trouwens de laatste fase van de zelfontplooiing.
De vijf eerste kenmerken vormen de basis van de hatha yoga, een specifieke discipline die streeft naar gezondheid en concentratie door verschillende houdingen en hygiëne in het dagelijkse leven.
De "sportieve" discipline, de hatha yoga
Hatha yoga bestaat vooral uit lichamelijke bewegingen. Traditiegetrouw is het doel van hatha yoga om het lichaam zo gezond mogelijk te houden en de geest te disciplineren. De drie belangrijkste activiteiten van de hatha yoga zijn:
- Lichaamshoudingen.
Van de volledige boot tot de halve maan; er bestaan meer dan 1000 verschillende lichaamshoudingen, of ze nu statisch of dynamisch zijn (of opeenvolgend zoals de bekende zonnegroet). Je kunt ze beoefenen zonder je te forceren, ze respecteren het lichaam en hechten veel belang aan de positionering van de ruggengraat.
- Ademhalingstechnieken.
De ademhalingtechnieken zijn verbonden aan de lichamelijke oefeningen. Er bestaan vier belangrijke fasen in de ademhaling: de inademing, de adem vasthouden met gevulde longen, de uitademing en de adem vasthouden met lege longen. Tijdens een yogales worden verschillende ademhalingstechnieken toegepast: je kunt bijvoorbeeld de nadruk leggen op een van de fasen, het ritme van je ademhaling kan snel of traag zijn en je kunt door één neusgat ademen, of door beide, of afwisselend, en met of zonder geluid.
- Ontspanning.
De ontspanningsoefeningen vinden meestal aan het einde van de yogasessie plaats en kunnen al zittend of al liggend worden gedaan. Hiervoor is een langzame en diepe ademhaling nodig met hele zachte klanken.
De voordelen
De eerste troef van de (hatha) yoga is dat iedereen het kan doen, zowel mannen als vrouwen, jong en oud en in goede of slechte gezondheid. Yoga is geen competitiesport, er zijn geen specifieke bekwaamheden voor nodig en je niveau hangt vooral af van je goede wil, je concentratie en je doorzettingsvermogen om de houdingen en oefeningen uit te voeren.
Yoga is in eerste instantie een spirituele sport maar toch is er absoluut geen filosofische of religieuze kennis voor nodig.
- Hatha yoga heeft trouwens meerdere voordelen voor het lichaam: de flexibiliteit van je geraamte en je spieren vergroot, je evenwicht verbetert, je longinhoud vergroot, je gewicht normaliseert...
- Er zijn ook vele biochemische voordelen aan yoga verbonden: het stimuleert bijvoorbeeld de vitale organen (de gastrolintestinale en seksuele organen werken beter, de ademhalingsefficiëntie neemt toe...)
- Ten slotte heeft de hatha yoga ook positieve psychische effecten. Stress en angst nemen geleidelijk af, en na enkele lessen voel je je in het alledaagse leven goed op psychologisch vlak.
Een discipline, een les
Hatha yoga ontwikkelt zich elke dag verder. Zelfs als de houdingen en oefeningen nog altijd dezelfde zijn als honderden jaren geleden, bestaan er steeds meer verschillende soorten yogalessen die de oefeningen, ademhalingstechnieken en meditatie op een min of meer dynamische of rustige manier verbinden. De meest voorkomende vormen van yoga zijn: de ashtangayoga (synchronisatie van de ademhaling en de verschillende lichaamsposities), de integrale yoga (evenwicht, ademhaling, meditatie en relaxatie), de viniyoga (de beweging aan de ademhaling aanpassen), de prenatale yoga (voor zwangere vrouwen), de bikhram yoga (beoefend in een hele warme zaal)...
Je informeren
Het is altijd onduidelijk hoe yogaleraren worden opgeleid. De reden hiervoor is dat ze bijvoorbeeld geen staatsdiploma kunnen behalen. Je kunt best een cursus volgen in een gymclub in je gemeente bijvoorbeeld, want daar vind je over het algemeen serieuze leraren.
Voordat je je ergens inschrijft, doe je er goed aan om eerst eens rond te vragen of je misschien een gratis les kunt volgen. Zo kun je het zelf eerst eens testen!
Lees ook:
Tips voor een goede nachtrust
